«Εγώ θα σώσω το ρωμέικο;»Ναι, κύριε, εσύ θα διορθώσεις το ρωμέικο, στο χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι.

Συνέντευξη του Έλληνα φιλόσοφου και διανοητή Κορνήλιου Καστοριάδη

Δημοσιογράφος: Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

Καστοριάδης: Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.

Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

Καστοριάδης: Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ουσιαστικά μοναρχίες. Εξάλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε στασιασμό των Ελλήνων που είχε πάρει μαζί του, διότι ήθελε να τους υποχρεώσει να γονυπετούν μπροστά του, όπως οι Πέρσες μπροστά στο Μεγάλο Βασιλέα – πράγμα ανθελληνικότατο. Σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής οι ελληνικές πόλεις, με λίγες περιθωριακές και παροδικές εξαιρέσεις, αποτελούν παιχνίδια στα χέρια των ελληνιστικών δυναστειών.

[…]

Δημοσιογράφος: Πώς την εννοείτε αυτή την ευθύνη;

Καστοριάδης: Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων.

Δημοσιογράφος: Θέλετε να πείτε ότι -αντιθέτως- σε άλλες χώρες, στη Δυτική Ευρώπη.

Καστοριάδης: Εκεί, αυτό έγινε! Ο μακαρίτης ο Γιώργος Καρτάλης έλεγε κάνοντάς μου καζούρα στο Παρίσι το 1956:«Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην Ελλάδα δεν έγινε Γαλλική Επανάσταση». Πράγματι, στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει εποχή που ο λαός να έχει επιβάλει, έστω και στοιχειωδώς, τα δικαιώματά του. Και η ευθύνη, για την οποία μίλησα, εκφράζεται με την ανευθυνότητα της παροιμιώδους φράσης: «εγώ θα διορθώσω το ρωμέικο;». –Ναι, κύριε, εσύ θα διορθώσεις το ρωμέικο, στο χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι.

Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η κριτική του Νίκου Ξένιου για την επανέκδοση του βιβλίου της Τέτας Παπαδοπούλου «Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη: “είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”» (επιμέλεια, προλογικό σημείωμα και μετάφραση Τέτα Παπαδοπούλου, εκδ. Κριτική) στο ηλεκτρονικό περιοδικό Bookpress.

Θουκυδίδης, Κερκυραϊκά, Κεφ.70

Φύλλα εργασίας

Ο Θουκυδίδης, ο εμφύλιος στην Κέρκυρα και η έννοια της ιστορίας

Αναδημοσιεύω άρθρο του Θανάση Μπαντέ από τον Ερανιστή με θέμα τα Κερκυραϊκά. Είναι περιεκτικό και ενδιαφέρον.

Εισαγωγή στο Θουκυδίδη (Σωστό-Λάθος)

Το κοστούμι

Τέλη του Οκτώβρη και ο χειμώνας έδειχνε για τα καλά τα δόντια του στα Τζουμέρκα. Το κρύο περούνιαζε τα κόκκαλα και η βροχή που είχε πέσει, μετέτρεψε σε λάσπη το δρόμο έξω από το καφενείο του χωριού, στην πλατεία, όπου σταμάτησε το ασθμαίνον λεωφορείο.

Διαβάστε τη συνέχεια του διηγήματος στο ηλεκτρονικό περιοδικό Φρέαρ.

«Τα παιδιά της Νιόβης», Τάσος Αθανασιάδης, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τ.4, Αθήνα 1988-1995

Βιβλιοκριτική μου που δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Booksitting .

Σύμφωνα με τον αρχαιοελληνικό μύθο η Νιόβη καυχήθηκε για το ότι απέκτησε εφτά κόρες και εφτά γιους, ενώ η Λητώ μόνο δύο παιδιά: την Άρτεμη και τον Απόλλωνα. Οι δύο θεοί τιμώρησαν τη Νιόβη για την ύβρι της: με τα βέλη τους σκότωσαν τους γιους και τις κόρες της, λυπήθηκαν, όμως, την ίδια που θρηνούσε τα σκοτωμένα παιδιά της και την «πέτρωσαν» στο όρος Σίπυλο της Μαγνησίας της Μ. Ασίας.

Διαβάστε περισσότερα: «Τα παιδιά της Νιόβης», Τάσος Αθανασιάδης, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τ.4, Αθήνα 1988-1995