Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στα παλιά αναγνωστικά

Ανάσταση του Χριστού. Έγερση εκ των νεκρών. Η ζωή θριαμβεύει επί του θανάτου. Προσδοκία και ελπίδα. Προσφιλή πρόσωπα περνούν αβίαστα από το νου: το δικό μας πρόσωπο στα μάτια και το χαμόγελο των προηγούμενων γενιών. Πρόσωπα που νοηματοδοτούσαν και έδιναν υπόσταση στις εορτάσιμες ημέρες παλιότερων χρόνων. Ο παππούς, οι γιαγιάδες, ο πατέρας. Οι γενιές περνούν….

«Φεύγετε να φεύγομε γιατ’ έρχετ’ ο τουρλόπαπαςμε την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του…» Ποιος δε θυμάται αυτό το δίστιχο που διαβάζαμε στα αναγνωστικά του δημοτικού και αποδίδεται στους καλικάντζαρους, που τέτοιες μέρες, λίγο πριν τα Θεοφάνεια και τον αγιασμό των υδάτων, ξεκουμπίζονταν άρον άρον από την επιφάνεια της Γης και ξαναγυρνούσαν στον Κάτω…

Όπως περιγράφει και ο Καζαντζάκης… Αύγουστος μήνας, ο πιο ανοιχτοχέρης κι αγαπημένος, βαρβάτος νοικοκύρης, με τις αγκαλιές φορτωμένες μελωμένα πωρικά και σεριανίζει στα μποστάνια και στ’ αμπέλια, πασαλειμμένος με κατακάθια του  κρασιού, με διπλά προγούλια και τριπλές κοιλιές, με ορθή ουρά, άγιος Σάτυρος, μεγάλη η χάρη του! που χαίρεται και τρυγάει αιώνια το αμπέλι του την…

Στις μικρές τάξεις του δημοτικού κάναμε αφιερώματα στην τάξη, αλλά και σε όλο το σχολείο, στη γιορτή της μητέρας: ζωγραφίζαμε, διαβάζαμε ποιήματα είτε εμείς είτε οι δάσκαλοί μας που εξυμνούσαν την ανιδιοτελή και απεριόριστη μητρική αγάπη. Θυμάμαι, όμως, μία ιστορία που μου προκαλούσε πραγματικό φόβο και τεράστια απορία για τα πεπραγμένα που εξιστορούσε και απορούσα,…