Quand nous chanterons le temps des cerises (Όταν θα τραγουδούμε την εποχή των κερασιών)
Et gai rossignol, et merle moqueur (τόσο το χαρούμενο αηδόνι, όσο και το παιχνιδιάρικο κοτσύφι)
Seront tous en fête( θα γιορτάζουν)[1]
Καθώς το καλοκαίρι μας τυλίγει με τη ζεστασιά του, και ενίοτε στη χώρα μας με τους πρόωρους καύσωνές του, έρχεται και η εποχή των κερασιών. Ευπαθή και πανάκριβα φρούτα, σε όλες τις εποχές, έχουν συνδεθεί με την αθωότητα και τη γλυκιά νοσταλγία των παιδικών μας χρόνων. Τότε που τα κοριτσάκια τα περνούσαμε σκουλαρίκια στα αυτιά ή στολίζαμε μ’ αυτά τα ψάθινα καπέλα μας. Η γυαλιστερή νοστιμιά τους και η ηδονή που νιώθαμε, όταν η σφιχτή τους σάρκα έσπαζε στο στόμα μας, μας έκανε να τα μπουκώνουμε δύο-δύο, για να φάμε όσο πιο πολλά , όσο πιο γρήγορα γίνεται. Λες και, υποσυνείδητα, ξέραμε ότι η ευχαρίστηση δε θα κρατήσει για πολύ. Κι ας φώναζε η μάνα μας: «Μη φας άλλα, θα σε πονέσει η κοιλιά σου!» Στην πραγματικότητα, ήθελε να περισσέψουν για να κάνει γλυκό του κουταλιού και να το σερβίρει με τον απογευματινό καφέ με καμάρι στις φίλες της: δεν τους αποκάλυπτε το μυστικό του πώς τα φρούτα διατηρούσαν τη σκληράδα τους και δεν «μαράζωναν» με το βρασμό. Ηδονίζονταν, με τον να βλέπει τη ζήλεια τους να λάμπει στην άκρη των ματιών τους, καθώς η γλύκα του φρούτου κατέκλυζε το στόμα τους!
Οι γεμάτοι, κατακόκκινοι πάγκοι στις λαϊκές αγορές, αν και με τσιμπημένες τιμές, σηματοδοτούν το τέλος του σχολείου, των εξετάσεων και του διαβάσματος. Ως γονείς, σήμερα πια, δεν καλούμε τα παιδιά μας να μην «φάνε πολλά», αλλά να κάνουν ένα διάλειμμα από την Ιστορία και την Άλγεβρα για να γευτούν τα δροσερά κόκκινα φρούτα. Γνωρίζουμε ότι γρήγορα τα διαβάσματα θα τελειώσουν, γιατί η εποχή των κερασιών συνδυάζεται με τα πρώτα μπάνια, τα παιχνίδια στην ακροθαλασσιά και τις γλυκές βραδιές στη βεράντα.
Το διάσημο τραγούδι του Ζαν Μπατίστ Κλεμάν (Jean-Baptiste Clément), “Le Temps des cerises”, ¨Η εποχή των Κερασιών” μας ταξιδεύει σε εποχές γεμάτες γλύκα, αλλά και σκληρότητα. Εποχές γεμάτες όνειρα και αγώνα.
Les belles auront la folie en tête (οι όμορφες κοπέλες θα έχουν την τρέλα στο μυαλό)
Et les amoureux du soleil au cœur (και οι ερωτευμένοι τον ήλιο στην καρδιά)
[…]
Mais il est bien court, le temps des cerises ( Όμως είναι τόσο σύντομη η εποχή των κερασιών)
Ας το παραδεχτούμε: τα κεράσια είναι η επιτομή της καλοκαιρινής γλύκας. Μοιάζουν με μικρές δόσεις ευτυχίας που κρέμονται από τα κλαδιά, προσφέροντας μια αίσθηση μαγείας και χαράς. Ωστόσο, όπως μας θυμίζει ο Κλεμάν, η ομορφιά τους είναι τόσο εφήμερη, όσο μια καλοκαιρινή αγάπη που κρατάει… όσο να γευτείς ένα κεράσι. Την επόμενη στιγμή, το καλοκαίρι έχει φύγει και τα κεράσια έχουν γίνει ανάμνηση, αφήνοντας πίσω τους μόνο τα κοτσάνια και ίσως μια μικρή γαστρεντερική αναστάτωση!
Où l’on s’en va deux cueillir en rêvant (Ονειρευόμενοι πηγαίνουμε δυο-δυο να μαζέψουμε)
Des pendants d’oreilles (σκουλαρίκια)
Cerises d’amour aux robes pareilles (τα κεράσια της αγάπης, όμοια με φορέματα)
Tombant sous la feuille en gouttes de sang (πέφτοντας από το φύλλο σαν σταγόνες αίματος)
Το τραγούδι, γραμμένο το 1866, συνδέθηκε αργότερα με την Κομμούνα του Παρισιού και την Αιματηρή Εβδομάδα του 1871[2]. Αν και οι στίχοι του Κλεμάν, που μιλούν για «ανοιχτές πληγές» και «σταγόνες αίματος», δίνουν μια εικόνα που θα μπορούσε να παραπέμπει σε μια αποτυχημένη επανάσταση, στην πραγματικότητα, η Αιματηρή Εβδομάδα στα τέλη Μαΐου 1871 συνέπεσε χρονικά με την εποχή των κερασιών, αλλά το τραγούδι γράφτηκε πολύ πριν τα γεγονότα αυτά. Έτσι, στην πραγματικότητα, ενώ οι στίχοι, κατά πάσα πιθανότητα, αναφέρονται στην εποχή ανάμεσα στο τέλος της άνοιξης και τις αρχές καλοκαιριού, και στην αγάπη, οι επαναστάτες της εφήμερης Κομμούνας του 1871, συνδύασαν την εποχή των κερασιών, το κόκκινο του έρωτα με το κόκκινο της επανάστασης και μετέτρεψαν το ερωτικό τραγούδι σε ύμνο. Μιας επανάστασης τόσο σύντομης όσο και η εποχή των κερασιών.
Quand vous en serez au temps des cerises (Όταν βρεθείτε στην εποχή των κερασιών)
Vous aurez aussi des chagrins d’amour (και υποφέρετε από απογοητεύσεις της αγάπης)
Évitez les belles (αποφύγετε τις όμορφες κοπέλες)
Ο Κλεμάν μας προειδοποιεί για τις πίκρες της αγάπης. Ο έρωτας είναι το πιο γλυκό και το πιο πικρό ταυτόχρονα, αίσθημα που βιώνουμε. Αλλά ας το παραδεχτούμε: αν δεν είχαμε λίγο δράμα, πώς θα εκτιμούσαμε τις πραγματικά καλές στιγμές; Είναι κι αυτό μέρος της μαγείας της ζωής, που είναι γεμάτη από τέτοιες μικρές αντιφάσεις. Κάθε καλοκαίρι, για παράδειγμα, μας δίνεται η ευκαιρία να απολαύσουμε γλυκές στιγμές, ξέγνοιαστες, πλην όμως εφήμερες. Είτε πρόκειται για την προσπάθεια να γευτούμε όλα τα κεράσια πριν εξαφανιστούν από την αγορά είτε να προσπαθούμε μάταια να εξαφανίσουμε τους λεκέδες από κεράσι στο αγαπημένο μας λευκό μπλουζάκι, απόδειξη της λαιμαργίας μας, ξέρουμε ότι η εποχή των κερασιών δε θα κρατήσει για πολύ. Αλλά τη ζωή, όπως και τα κεράσια, πρέπει να την απολαμβάνουμε πλήρως: με τις χαρές και τις λύπες της. Τότε είναι πιο νόστιμη.
Προλάβετε, επομένως, γευθείτε…
J‘aimerai toujours le temps des cerises (Θα αγαπώ πάντα την εποχή των κερασιών)
C‘est de ce temps–là que je garde au cœur (είναι από αυτή η εποχή που κρατώ στην καρδιά μου)
Une plaie ouverte (μια ανοχτή πληγή)
Et dame Fortune, en m‘étant offerte ( και ακόμα και αν η Θεά Τύχη μου προσφέρονταν)
Ne saurait jamais calmer ma douleur (ποτέ δε θα απάλυνε τον πόνο μου)
J‘aimerai toujours le temps des cerises (Θ αγαπώ πάντα την εποχή των κερασιών)
Et le souvenir que je garde au cœur (και την ανάμνηση που την κρατώ στην καρδιά)
Το τραγούδι ερμήνευσαν μεταξύ άλλων ο Ίβ Μονταντ και η Νάνα Μούσχουρη Παραθέτω και μια πολύ ωραία, σύγχρονη διασκευή του από τον Γάλλο καλλιτέχνη ΗΚ .
[1] Η μετάφραση από τα Γαλλικά είναι δικιά μου.
[2] Η εβδομάδα από την Κυριακή 21 μέχρι την Κυριακή 28 Μαΐου 1871, αναφέρεται ως η πιο θανατηφόρα περίοδο του εμφυλίου πολέμου του 1871 και το τελευταίο επεισόδιο της Παρισινής Κομμούνας , κατά την οποία η εξέγερση καταπνίγηκε και τα μέλη της εκτελέστηκαν μαζικά. Ο εμφύλιος ξεκίνησε από ομάδες εξεγερμένων εναντίον της επίσημης Γαλλικής κυβέρνησης που συνθηκολόγησε με τον Πρώσο Βίσμαρκ. Υποστήριζαν μια Γαλλική δημοκρατία περισσότερο άμεση, παρά αντιπροσωπευτική. Και ένα σχετικό βίντεο για τους γαλλομαθείς, που αποτέλεσε και την έμπνευση για το άρθρο.
