Ας είμαστε ειλικρινείς: όλοι έχουμε θέσει στόχους στη ζωή μας κάποια στιγμή. Κάτι σαν τα όνειρα που φτιάχνουμε πάνω από ένα φλιτζάνι καφέ: «Θα τρέξω έναν μαραθώνιο», «Θα αγοράσω το σπίτι των ονείρων μου», «Θα φτάσω τους 10.000 ακολούθους στο Instagram», “Θα χάσω Χ κιλά”. Ακούγεται γνώριμο;
Αυτά τα όνειρα μοιάζουν με υπέροχες υποσχέσεις για το μέλλον. “Υποσχέσεις”. Κι όπως όλοι ξέρουμε, οι υποσχέσεις δεν πραγματοποιούνται πάντα εγγυημένα. Το αστείο είναι πως οι στόχοι μας συνήθως βασίζονται σε κάτι που δεν έχουμε ζήσει ακόμα – και γι’ αυτό, όσο ενθουσιώδεις κι αν είμαστε όταν τους βάζουμε, δεν ξέρουμε με σιγουριά αν θα μας οδηγήσουν εκεί που φανταζόμαστε. Ουσιαστικά, τη μέρα που θέτουμε έναν στόχο, βρισκόμαστε στο πιο απομακρυσμένο σημείο από την πραγματοποίησή του.
Τώρα, εδώ ξεκινάει το δύσκολο κομμάτι. Στο ενδιάμεσο, μεταξύ στόχου και της επίτευξης, η ζωή κυλάει. Και μαζί με τη ζωή, κυλάμε κι εμείς. Μαθαίνουμε νέα πράγματα, οι καταστάσεις αλλάζουν, οι προτεραιότητες αναπροσαρμόζονται. Κι όταν, επιτέλους, πλησιάζουμε τον στόχο μας, πολλές φορές καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι αυτό ακριβώς που θέλαμε. Δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες μας, γιατί πλέον δεν είμαστε τα ίδια άτομα που ήμασταν όταν τον θέσαμε. Τι κάνουμε τότε; Εγκαταλείπουμε ή να συνεχίσουμε. Ή…. αλλάζουμε πορεία.
Όταν βλέπουμε τους στόχους σαν τελικούς προορισμούς, περιορίζουμε τον εαυτό μας σε συγκεκριμένα, προκαθορισμένα αποτελέσματα. Κι αν δεν τα πετύχουμε, πιστεύουμε πως αποτύχαμε. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο στόχος, αλλά και η εμμονή μας να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, που ίσως δεν ήταν και τόσο ρεαλιστικό εξαρχής. Αλλά μήπως αυτό δεν είναι λίγο αυστηρό με τον εαυτό μας;
Αυτό που έμαθα, κρατώντας ημερολόγιο και θέτοντας στόχους, αλλά και καταγράφοντας τα βήματα προς την επίτευξή τους, είναι πως οι στόχοι δεν χρειάζεται να είναι “το τέλος του δρόμου”. Στην πραγματικότητα, είναι πιο χρήσιμο να τους βλέπουμε σαν φάρους. Οι φάροι δεν είναι προορισμοί. Είναι οδηγοί. Δείχνουν το σωστό μονοπάτι και μας αποτρέπουν από το να σπάσουμε πάνω στους βράχους – αλλά δεν είναι το μέρος που θέλουμε να φτάσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, οι στόχοι μπορούν να γίνουν οδηγοί στο ταξίδι μας, και όχι τα “πρέπει” που μας πνίγουν.
“Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.”
“Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα μην φοβάσαι, τέτοια στον δρόμο σου ποτέ δεν θα βρεις, αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.”
“Ιθάκη”, Κ.Π. Καβάφης
Ο Καβάφης μας υπενθυμίζει πως δεν είναι τα εμπόδια που πρέπει να μας τρομάζουν. Είναι η στάση μας απέναντι στη ζωή και το ταξίδι. Όταν ο στόχος λειτουργεί σαν φάρος, μας καθοδηγεί μακριά από τις ανασφάλειες και τα εμπόδια, βοηθώντας μας να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στο σημαντικότερο: την ίδια τη διαδρομή.
Γιατί, ας το παραδεχτούμε, μερικές φορές οι στόχοι μας είναι απλά τυχαία σημεία που βάζουμε στον χάρτη της ζωής μας. Όταν τους βλέπουμε σαν φάρους, η επιτυχία δεν εξαρτάται από το αν θα φτάσουμε ακριβώς εκεί. Επιτυχία είναι το γεγονός ότι καθημερινά κάνουμε πρόοδο, είτε αυτή είναι μικρή είτε μεγάλη. Έτσι, δεν κρίνουμε τον εαυτό μας με βάση ένα τελικό αποτέλεσμα, αλλά μαθαίνουμε να απολαμβάνουμε τη διαδρομή και την εξέλιξη που μας προσφέρει.
Είναι διαφορετικό να λες «θέλω να τρέξω μαραθώνιο» και να λες «θέλω να γίνω πιο υγιής». Το πρώτο μπορεί να σε γεμίσει άγχος και πίεση, ενώ το δεύτερο σου δίνει χώρο για ευελιξία και προσωπική ανάπτυξη. Όταν βλέπουμε τους στόχους ως φάρους, η έμφαση φεύγει από το να φτάσουμε κάπου συγκεκριμένα και πηγαίνει εκεί που πρέπει: στη διαδικασία, στην πορεία μας.
“Πάντα στον νου σου να έχεις την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είναι ο προορισμός σου. Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου. Καλύτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει.”
Καλό είναι, λοιπόν, να θυμόμαστε ότι οι στόχοι δεν είναι τα τελικά λιμάνια, αλλά τα σημεία αναφοράς που θα μας βοηθήσουν να μη χαθούμε στη διαδρομή. Μερικές φορές, το πιο σημαντικό πράγμα είναι να χαρούμε τη διαδρομή και να αφήσουμε τον εαυτό μας να δει ολόκληρο τον χάρτη.
“Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι. Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο. Αλλά δεν έχει να σε δώσει τίποτε πια.”
